Ga
jij midden in een bos slapen? Mijn vrouw kijkt me vol afgrijzen aan. Vol trots
vertel ik dat ik met een groep een Bushcraft heb gevolgd. Op Marktplaats heb ik
een goede slaapzak gekocht. Kan zelfs bij 20 graden onder nul, zeg ik
enthousiast.
In het bos blijkt dat niet te kloppen. Het is drie
graden onder nul. Ik klapper van de kou. Om 1:00 uur s nachts sluip ik door het
donkere bos naar mijn auto. Ze bekijken het maar. Met een licht schuldgevoel
rijd ik naar een hotel in de buurt.
Verkeerd voorgelicht. Zo
is het ook met vetten. In de meeste diëtetiekboeken staat de informatie over
vetten haaks op de werkelijkheid.
Waarom zijn wij zo bang voor
vetten?
Omdat je overal onterecht leert dat vetten
gevaarlijk zijn. Van De Hartstichting (eet Becel Pro Activ), Unilever tot de
diëtetiek. Door een foutief onderzoek van de Amerikaanse onderzoeker Ancel Keys
in de jaren zestig van de vorige eeuw, bestaat de mythe dat verzadigd vet aan
de basis staat van hart- en vaatziekten. Sindsdien zijn we door de suikerlobby
minder vetten en meer koolhydraten gaan eten. En zijn we alleen nog maar dikker
geworden. We hebben meer ontstekingsziekten zoals obesitas, depressiviteit,
auto-immuunziekten en kanker.
Maar we staan op een kantelpunt. In
2013 sloeg door nieuwe onderzoeken de twijfel in de medische wetenschap toe:
 |
Maar wat lees je in de krant als antwoord op deze vraag?
Ingezonden brief
van Anno Berghuis in NRC, 2014
Reactie Patricia
Schutte van het Voedingscentrum
En de maatschappelijke verwarring is compleet.
Want de waarheid is omgekeerd
Als je op een broodje met kaas roomboter (verzadigd
vet) smeert, is de roomboter het gezondste onderdeel van het broodje. Recent onderzoek laat zien
dat verzadigde vetten geen enkel effect hebben op sterfte, hart- en vaatziekte
of suikerziekte. Dus het wordt hoog tijd om onze relatie met vetten te
veranderen.
Wat zijn vetten?
Vetten worden in planten en dieren gemaakt. Vetten
die bij kamertemperatuur smelten noemen we oliën. In plantaardige oliën zitten
veel onverzadigde vetzuren, omdat ze een dubbele binding hebben. Ze veranderen
als gevolg van blootstelling aan zuurstof, hitte of licht in transvetten.
Wat is een transvet?
Transvetten ontstaan bij het industrieel harden van
plantaardige oliën. Je vindt ze vooral in bewerkte voedingsmiddelen, zoals
kant-en-klare sauzen, dressings, margarines, zoutjes, koek, snoep, bepaalde
toetjes en gebak. Transvetten zijn schadelijk. Bij de omzetting raken
ze geoxideerd en beschadigen ze de lichaamscellen. Verzadigde vetten, waar we
zo bang voor zijn, hebben géén dubbele binding en kunnen bij verhitting niet in
een transvet veranderen.
Welke vetten zijn slecht?
De mens dacht het beter te kunnen dan de natuur.
Hij ging sleutelen en experimenteren met ons voedsel. Roomboter werd
kunstboter. Sinds 1913 kunnen we fabrieksmatig plantaardige oliën zoals
zonnebloemolie produceren. Hierdoor wordt het als goedkope grondstof in veel
eten toegevoegd. En daar zit het probleem. Omega-6 vetzuren
stimuleren ontstekingen. Omega-3 vetzuren daarentegen remmen ontsteking. Door
de bewerking van onze voeding eten wij veel te veel omega-6 vetzuren Het
maatschappelijke gevolg: veel ontstekingen en een toename van westerse
welvaartsziekten.
Eigenlijk bestaan er geen geen goede of slechte
vetten. Er bestaat wel een foute balans tussen de vetzuren. Jouw
lichaam heeft alle vetzuren nodig om goed te functioneren. Behalve transvet.
Hoe weet ik welke vetten ik
moet eten?
De oermens had niet veel te kiezen. Hij moest het
doen met wat er groeide, rende, vloog of zwom. In een natuurlijke omgeving zijn
er alleen gezonde vetten zoals avocado, olijven, noten, zaden, wild vlees en
vette vis. In onze oorspronkelijke omgeving kwamen transvetten niet voor.
Ik geef je even een overzicht:
Omega-3
vetzuren:
Zeegroenten, groene
bladgroenten, chiazaad, lijnzaadolie, vette
vis (haring, makreel, zalm, sardientjes), walnoot, pompoenpitolie
Omega-6
vetzuren:
Noten, zaden, wild
vlees, zonnebloemolie, sojaolie, maïsolie, saffloerolie, teunisbloemolie, cashewnoot, pinda, pakjes
en zakjes
Omega-9
vetzuren:
Olijfolie, sesamzaad, avocado
Verzadigde vetzuren:
Verzadigd
vet: roomboter, kokosolie of ghee (en
zit het meest in moedermelk!)
Transvet:
bewerkte voedingsmiddelen zoals pakjes
en zakjes, margarine, halvarine, koek, gebak, chips, gefrituurd
voedsel en kant-en-klaarmaaltijden
Vermijd dus pakjes en zakjes en gooi je margarine
of halvarine in de prullenbak.
Maar die inzichten veranderen
de hele tijd, wat moet ik nou geloven?
Vertrouw de natuur. Heb een gezond wantrouwen bij
alles wat door mensenhanden is gemaakt. In de jaren zestig van de vorige eeuw
moesten we volgens de adviezen van de diëtiek vetten mijden om niet dik te
worden. Gelukkig kantelt het inzicht in de wetenschap en moeten we nu weer vet
eten om slank te worden. De Eskimos eten vooral zeehondenvlees, rijk aan
verzadigd vet. De Hatzabe in Afrika drinken veel bloed en eten veel verzadigd
vet. Beide groepen hebben een zeer laag cholesterolgehalte.
Van het eten van vet krijg je niet meer vet,
waaronder cholesterol, in je bloed.
Van het eten van kunstmatige koolhydraten in de
vorm van koek, snoep, brood, pasta, aardappelen, frisdranken en vruchtensappen
wel.
Waar moet ik nou dus op
letten?
Als je natuurlijke voedingsmiddelen eet, hoef je je
geen zorgen te maken. Denk in paddenstoelen, eieren, noten, zaden, wild vlees,
vette vis, groente en fruit. Lees hoofdstuk 14 en 16 in mijn eerste boek OERsterk*
om te lezen wat, maar vooral waarom, je bepaalde zaken meer of minder moet
eten. Vermijd vooral kunstmatig voedsel. Dan zijn zowel je vetzuren als jezelf
prima in balans!
Wat moet je onthouden?
Onthoud dit simpele ezelsbruggetje:
- verzadigd begint met een V
van vast en verwarmen (roomboter, kokosolie, ghee). Gebruik ze in de keuken om
te verhitten.
- onverzadigd begint met een O
van olie en onverwarmd (dus olijfolie (kan tot 180 graden), lijnzaadolie, walnootolie). Gebruik ze aan de eettafel
voor koud gebruik.
En nu
Ga vanaf vandaag meer gezonde vetten zoals
olijfolie, avocado, groene bladgroenten, zeegroenten, noten, zaden, eieren,
gevogelte of vette vis gebruiken. Gooi de margarine in de prullenbak. En als
laatste: meet jouw vetzuurbalans (omega 6 / omega 3-balans), én herstel deze
voor optimale gezondheid (klik hier voor meer informatie).
Bron: OERsterk van drs Richard de Leth, oprichter van OERsterk.
Reacties
Een reactie posten