Het oerbrein en het mensbrein



Richard de Leth







We hebben meer kennis dan ooit. De mens was nog nooit zo slim. Toch is de mens dikker en zieker dan ooit.


Het fascineert me. Kennis is potentiële macht, maar de toepassing van kennis is werkelijke macht. En hier falen mensen. Eigenlijk falen mensen niet bewust, want we zijn het slachtoffer van ons eigen ontwerp. Jouw brein is niet gemaakt om je gezond of gelukkig te maken. De hersenen bestaan uit twee delen. Een oud deel dat uit het reptielbrein en het emotionele brein bestaat, en een nieuw deel dat uit de hersenschors bestaat. Het oude deel is het oerbrein (geel en rood) en het nieuwe deel is het mensbrein (blauw). Het oerbrein werkt met instincten en emoties. Het mensbrein werkt met analyse en verstand. De mens heeft de grootste hersenschors van het hele dierenrijk. De hersenschors kun je zien als één grote rem op je instincten en je emoties. Zonder hersenschors zou je beestachtig gedrag vertonen en onmogelijk vredig in een maatschappij kunnen samenleven.

Kijk maar eens hoe dieren met elkaar omgaan op de savanne in Afrika.

Het oerbrein denkt in energie. 
• Het is gevoelig voor directe beloning (het kan niets uitstellen). 
• Het werkt met instincten en impulsen. 
• Het heeft een voorkeur voor zoet en zout. Het eet te veel en te vaak.
• Het gaat het liefst meteen zitten. 
• Het heeft een weerstand tegen verandering. 
• Het kiest onbewust liever voor ‘ongelukkig in bekende omstandigheden’ dan ‘gelukkig in  onbekende omstandigheden’. 
• Het wil bij de groep horen. 
• Het is bang om te falen. 
• Het is reactief. 
• Het volgen van je oerbrein in de huidige maatschappij maakt je leider. 
• Het mensbrein denkt in principes en hogere waarden. 
• Het is expert in beheersing en gemaakt om het oerbrein af te remmen. 
• Het is in staat om een beloning uit te stellen. 
• Het kiest voor verandering en gaat zijn eigen weg. Het kiest bewust voor ‘gelukkig in onbe- kende omstandigheden’ dan ‘ongelukkig in bekende omstandigheden’. 
• Het is proactief. 
• Het ontwikkelen van je mensbrein in de huidige maatschappij maakt je leider. 

Het oerbrein zet je meestal in beweging. Het heeft veel sterkere verbindingen met motorische centra die je gedrag aansturen dan het mensbrein die evolutionair veel minder oud en krachtig is. Het oerbrein is een olifant. Het mensbrein is de persoon die op de olifant zit. Het is de kunst om het oerbrein af te richten. Want het oerbrein kan op jouw gezondheid en geluk veel schade aanrichten. Het oerbrein heeft altijd trek in taart, snoep of koek. Het gaat morgen wel sporten. Het blijft wakker om Social Media te checken.

Kijk eens om je heen in de maatschappij. Overal wordt het oerbrein getriggerd 
• Koek, snoep, koffie en frisdranken op treinstations. (voorkeur voor zoet en zout)
• Liften, roltrappen en stoelen. (voorkeur voor lui-zijn) 
• Piepjes van apps op je mobiele telefoon die je aandacht trekken. (gevoelig voor prikkels) 
• Platforms als SecondLove en Intimatch. (seksuele oerdriften. Trouwens, er staat op hun site ‘Ook stiekem overspel plegen?’ … pfff, NIET DOEN!)

De gevolgen van een doorgeslagen oerbrein worden pijnlijk zichtbaar
• Overgewicht en ontstekingsziekten.
• Overspannenheid en burn-out.
• Scheidingen en verdriet.

Veel mensen schakelen een professional in om zichzelf tegen hun oerbrein te beschermen zoals een diëtist, een personal trainer, een psycholoog of een relatietherapeut. Ik daag je graag uit Om aankomende week iedere dag vijf minuten een kleine taak te doen, bijvoorbeeld mediteren, hardlopen of een boek lezen. Je zult merken hoe lastig het is om met je mensbrein je oerbrein te temmen. Het lukt gemiddeld 3 procent van de mensen. 97 procent faalt. Ze willen wel, maar het lukt niet: ‘Ik wil wel, maar ik doe het niet.’ ‘Ik snap niet waarom het niet lukt.’ ‘Ik zou het moeten doen, maar ik stel het steeds uit.’ Allemaal excuses van het oerbrein. En het oerbrein domineert als je een druk leven hebt en regelmatig stress ervaart. Bij stress gaat het bloed volledig naar het oerbrein. Het gevolg is dat je terugvalt in oude patronen. Het oerbrein is een bundel geconditioneerde reflexen. Het laat je dingen doen die je niet wilt. Dingen zeggen die je niet wilt. Het gevolg zijn spijt, berouw en excuses.

Bron dr Ricard de Leth 


Reacties